Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια – Platelet Rich Plasma – PRP
     Tο πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) είναι ουσιαστικά ένα συμπύκνωμα αιμοπεταλίων σε μικρό όγκο πλάσματος του αίματος με σημαντικές βιολογικές δράσεις. Η δράση του PRP βασίζεται στο γεγονός ότι τα αιμοπετάλια περιέχουν πρωτεΐνες που ελέγχουν την φλεγμονή και ενισχύουν τη διαδικασία επούλωσης και ανάπλασης των ιστών σε πάσχουσες περιοχές. Το PRP ανήκει στις βιολογικές θεραπείες (Orthobiologics) και εκτός από την Ορθοπαιδική χρησιμοποιείται εκτεταμένα στην Γναθοπροσωπική, Περιοδοντική και Ενδοδοντική Χειρουργική καθώς και στην Αισθητική Δερματολογία και Πλαστική Χειρουργική. Είναι μια πολύ ασφαλής θεραπεία επειδή το ενέσιμο υλικό παράγεται από το αίμα του ασθενή, οπότε δεν υφίσταται ο κίνδυνος για μετάδοση νόσου, αλλεργικές αντιδράσεις ή άλλες παρενέργειες.
     Τα αιμοπετάλια περιέχουν πληθώρα πρωτεϊνών που ρυθμίζουν την πήξη του αίματος, την φλεγμονή (κυτταροκίνες), αυξητικούς παράγοντες (PDGF, TGF-β, EGF, FGF, VEGF, IGF-1), ένζυμα, αναστολείς ενζύμων και άλλους δραστικούς παράγοντες που συμμετέχουν στην φυσιολογική διαδικασία της επούλωσης των ιστών. Μεταξύ των άλλων δράσεων, αυξάνουν την κυκλοφορία και αιμάτωση μέσω αγγειογένεσης, προάγουν την σύνθεση κολλαγόνου και πρωτεϊνών των μυών, τενόντων και συνδέσμων ενώ έχουν και δράση ενίσχυσης και ισχυροποίησης του αρθρικού χόνδρου.
     Η διαδικασία για την θεραπεία με PRP πραγματοποιείται στο ιατρείο και διαρκεί περίπου μισή ώρα. Διενεργείται αιμοληψία μικρής ποσότητας αίματος από περιφερική φλέβα, όπως σε μια απλή αιμοληψία για ιατρικές εξετάσεις. Ακολουθεί η κατεργασία του αίματος με φυγοκέντριση όπου διαχωρίζονται οι παράγοντες του αίματος και απομονώνονται τα αιμοπετάλια σε μικρό όγκο πλάσματος χωρίς ερυθρά ή λευκά αιμοσφαίρια. Τα αιμοπετάλια μπορούν να ενεργοποιηθούν για να απελευθερώσουν τους παράγοντες επούλωσης με διάφορους εξωγενείς ενεργοποιητές ή με φωτόλυση ή να ενεργοποιηθούν απευθείας από τους ιστούς κατά την έγχυση τους. Το τελικό διάλυμα έχει σημαντικά αυξημένη συγκέντρωση αιμοπεταλίων και παραγόντων, συνήθως πάνω από 3 φορές περισσότερο από το φυσιολογικό, σε μικρό όγκο πλάσματος. Ακολουθεί η έγχυση του διαλύματος σε περιοχές με σύνδρομα υπέρχρησης(τενοντίτιδες-τενοντοπάθειες), μυϊκούς τραυματισμούς-θλάσεις, θυλακοσυνδεσμικές ρήξεις, βλάβες του αρθρικού και επιχείλιου χόνδρου, αλλά και μετά από αρθροσκοπικές επεμβάσεις. Έχει φανεί επίσης σε μελέτες ότι βοηθά στα αρχικά στάδια της οστεοαρθρίτιδας και η χρήση του είναι ευεργετική στην αναγέννηση του νευρικού συστήματος με ικανοποιητικά ποσοστά επιτυχίας σε περιφερικές νευροπάθειες.
     Τα οφέλη από την θεραπεία είναι πολλαπλά. Υπάρχει ανακούφιση των επώδυνων συμπτωμάτων λόγω της άμεσης (σεροτονίνη περιεχόμενη στα αιμοπετάλια) και έμμεσης (έλεγχος της φλεγμονώδους αντίδρασης) αναλγητικής δράσης. Ο χρόνος επούλωσης συγκεκριμένων βλαβών του μυοσκελετικού είναι σημαντικά μικρότερος, με αποτέλεσμα την ταχύτερη επιστροφή του ασθενή στις καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες του, ενώ παρατηρείται και βελτιωμένη επούλωση με μικρότερα ποσοστά υποτροπής σε σχέση με άλλες θεραπείες. Σε κάποιες βλάβες όμως η ανάπλαση των ιστών ίσως χρειαστεί περισσότερο χρόνο έως και λίγους μήνες για ουσιαστικό αποτέλεσμα.
     Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας PRP μπορεί να επηρεαστεί από το πρωτόκολλο-διαδικασία φυγοκέντρισης και ενεργοποίησης, την συγκέντρωση των αιμοπεταλίων, την παρουσία ερυθρών ή λευκών αιμοσφαιρίων, την ενεργοποίηση στην πάσχουσα περιοχή και την κατάλληλη-ακριβή τεχνική έγχυσης (κατά προτίμηση με υπερηχογραφική καθοδήγηση). Η πιθανότητα μόλυνσης είναι ελάχιστη αρκεί να τηρούνται αυστηρά οι κανόνες αντισηψίας κατά την διαδικασία. Σημαντική είναι επίσης η διακοπή λήψης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή κορτιζόνης λόγω της παρεμβολής τους στο μηχανισμό φλεγμονής και επούλωσης.
     Η έγχυση είναι καλά ανεκτή χωρίς την ανάγκη νοσηλείας ή αναισθησίας όπως ήδη αναφέρθηκε. Σπάνια μπορεί να παρουσιαστεί παροδικός τοπικός ερεθισμός ή και πόνος, λόγω της φυσιολογικής ενεργοποίησης του μηχανισμού της επούλωσης. Αντιμετωπίζεται εύκολα με απλά αναλγητικά και παγοθεραπεία. Ο αριθμός των εγχύσεων (1 έως 3) εξαρτάται από το είδος και την βαρύτητα της βλάβης καθώς και από την ηλικία του ασθενή. Το κατάλληλο πρωτόκολλο φυσικοθεραπείας συμβάλει επίσης στην βελτιστοποίηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
     Συμπερασματικά, η θεραπεία με PRP φυσικά δεν είναι πανάκεια, αλλά αποτελεί μια ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο που χρησιμοποιεί την ικανότητα του οργανισμού για επούλωση, με επιβεβαιωμένα από την διεθνή εμπειρία σημαντικά οφέλη ως προς την θεραπεία οξέων και χρόνιων παθήσεων του μυοσκελετικού συστήματος.